Саяхатшының диареясы ― жылы теңіздерде демалатын туристер немесе шетелге жұмысқа баратын адамдар жиі кездесетін қиындықтардың бірі. Статистикаға сәйкес, саяхатшылардың 20%-дан бастап 50%-на дейін ұзақ сапарларда диареяның осы түріне шалдығады. Саяхатшы диареясы емдеуді қажет етеді, ал 3% жағдайда тіпті ауруханаға жатқызуды талап етеді. Бұл жағдайдың дамуы немен байланысты екендігі, саяхатшының диарея қаупін қалай азайтуға болатындығы және егер ол басталған болса, ауруды қалай емдеу керектігі туралы сөйлесейік.
Диареяның бұл түрі бүкіл әлемде кездеседі. Алайда, көбінесе ыстық климатты, өмір сүру деңгейі жоғары емес және ерекше тағамдар тұтынатын ― Африка, Азия, Латын Америкасы және Таяу Шығыс елдеріне саяхаттайтын адамдар патологияға тап болады. Бұл жағымсыз аурудың шыңы ол болған елдегі ең ыстық айлар мен жаңбырлы маусымға келеді. Саяхатшының диареясы Канадаға, Жапонияға, Австралияға және Жаңа Зеландияға баратын адамдарда сирегірек кездеседі.
Диареяның бұл түріне тап болу қаупі ауыр жүйелік ауруларға шалдыққан, иммун тапшылығы, қант диабеті, ас қорыту жолдарының аурулары бар, соның ішінде дисбактериозбен ауыратын балалар, ересектер үшін артады. Қауіп тобына иммунитетті төмендететін дәрі-дәрмектерді қабылдайтын адамдар да кіреді.
Дерттің ең жиі таралған себебі ― тамақ пен сусындарды дайындау кезіндегі гигиенаның бұзылуы (немесе оның болмауы). Әдетте, саяхатшы диареясының құрбаны болған адамдар “көше тамағы” немесе стрит-фуд деп аталатын тағамды жегендерін есіне алады. Бұл салаттар, ең аз термиялық өңделген ет және балық тағамдары, теңіз өнімдері, жұмыртқа және олардан жасалған тағамдар, сондай-ақ көкөністер, жидектер мен жемістер болуы мүмкін. Тропикалық климаты бар үшінші әлем елдерінде сусындар, оның ішінде шырындар, су және мұз қауіпті, ал сүт әсіресе қауіпті. Кейде диареяның басталуы үшін саяхатшыға тісін тазалау немесе душ қабылдау кезінде аздап су жұтып қою жеткілікті.
Әдетте, саяхатшы диареясы адам ағзасына тұрақты өмір сүру ендіктеріндегі қоздырғыштардан өзгеше ауру тудыратын микроағзалардың енуімен байланысты. Өзгеше микрофлора, тіпті жергілікті тұрғындар үшін мүлдем зиянсыз болса да, саяхатшының ішегіндегі пайдалы және “зиянды” микроағзалар тепе-теңдігін тез бұзады ― міне осыдан, сәлем, диарея!
Саяхатшының диареясына тап болу ықтималдығын арттыратын қоздырушы факторды рационның күрт өзгеруі деп атауға болады ― тропикалық елдердің жергілікті тағамдары ерекше, ал тамақ дайындау кезінде орта ендіктер үшін экзотикалық және сирек кездесетін тағамдар мен дәмдеуіштер қолданылады. Мұндай өнімдерді қорыту үшін ағза ас қорыту ферменттерін ерекше пропорцияда шығаруы керек, ал қосымша күйзеліс жүктемесі саяхатшы диареясының ықтималдығын арттырады. Шынында да, күйзеліс кезінде белгілі бір гормондар бөлінеді, олар басқалармен қатар ас қорыту процестерін бұзуы мүмкін.
Саяхатшы диареясының негізгі көріністері — іштің толғақ тәрізді ауыруы (көбінесе кіндіктің жанында), іштің кебуі және метеоризм, кекіру, жүрек айну, құсу, әлсіздік және жиі, күніне 3 реттен көп, сұйық нәжіс. Аурудың қоздырғышына байланысты нәжіс қорытылмаған тамақ фрагменттері бар мол және сулы болуы, немесе шырыш, ірің және тіпті қан араласуымен аздаған болуы мүмкін. Адамның жалпы жағдайы да төмендейді – әлсіздік, сылбырлық, ағзаның үдемелі сусыздануы пайда болады. Бас ауруы, дене температурасының жоғарылауы және дефекацияның жалған қажеттілігі (тенезма) орын алуы мүмкін, бұл ауру құрбанына өте жайсыздық береді.
Саяхат кезінде диареяны болдырмауға арналған бірнеше қарапайым, бірақ тиімді кеңестер:
Сұйық нәжіс әрдайым емдеуді қажет етеді ― және саяхатшы диареясын да, әрине, емдеу керек. Ағзаның сусызданудан зардап шекпейтініне көз жеткізіңіз ― бұл үшін кез келген тұзды ерітінділерді, мысалы, физиологиялық ерітіндіні немесе аздап тұздалған таза суды ішу керек. Егер қызба пайда болса және температура көтерілсе ― 1-3 күн төсекте демалу ұсынылады. Рационнан жағдайды нашарлататын барлық нәрсені ― өткір, майлы, қуырылған, тұзды, ащы және ерекше тағамдарды, жаңа піскен көкөністерді, жемістер мен жидектерді, жаңа сығылған шырындарды алып тастаңыз. Бұқтырылған немесе буға пісірілген диеталық тағамдарды, езіліп пісірілген жарма ботқаларын таңдаңыз. Бөліп тамақтану керек.
Диареяны механикалық түрде тоқтатып, проблеманы іште «бұғаттайтын» препараттарды емес, оның себебімен күресетін, атап айтқанда, диареяның дамуына себеп болған инфекциялық агенттермен күресетін заттарды қабылдау өте маңызды. Мысалы, ішектің сау микрофлорасына әсер етпей, патогендік микрофлораның өсуін басатын Стопдиар препараты. Өнім балалар мен ересектерге арналған бірнеше нысанда шығарылуымен де ыңғайлы.
Аурудың таралуы: (https://ru.wikipedia.org/wiki/Диарея_путешественников)
Эта ссылка позволяет Bам получить доступ к сторонним веб-сайтам, которые не находятся под контролем компании «Гедеон Рихтер». Таким образом, «Гедеон Рихтер» не несет ответственности ни за содержание этих веб-сайтов, ни за какие-либо покупки или другие действия, совершенные через эти веб-сайты. Доступ к сторонним веб-сайтам и их использование осуществляется на ваш страх и риск и регулируется условиями использования этих веб-сайтов, с которыми вам следует внимательно ознакомиться.
